พระราชวังบางปะอิน
ประวัติของพระราชวังบางปะอิน มีความเป็นมาตามบันทึกในพระราชพงศาวดาร ครั้งกรุงศรีอยุธยาว่า เมื่อพระเจ้าปราสาททอง ขึ้นครองราชย์ จึงโปรดเกล้าฯให้สร้างวัดขึ้นมา ในปี พ.ศ. ๒๑๗๕ บนเกาะบางปะอินตรงบริเวณนิวาสสถานเดิมของมารดา พระราชทานชื่อว่า “วัดชุมพลนิกายาราม”แล้วสร้างพระที่นั่งองค์หนึ่งขึ้นริมสระน้ำนั้น พระราชทานนามว่า “พระที่นั่งไอศวรรย์ทิพยอาสน์” ขึ้นบนเกาะเลนหรือ เกาะบางนางอินในลำแม่น้ำเจ้าพระยาใช้เป็นที่สำหรับเสด็จประพาสพระราชวังแห่งนี้จึงเป็นที่ประพาสสำราญพระราชหฤทัยของพระเจ้าแผ่นดิน ในสมัยกรุงศรีอยุธยาตลอดมาต่อมาจึงได้รับการฟื้นฟู ในสมัยรัชกาลที่ ๔ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ พระราชทานนามใหม่ว่า เกาะบางปะอิน ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างตำหนัก ขึ้น ๓ หลังและปลูกพลับพลาโถง ที่ไร่แตงอีกหลังหนึ่ง เป็นที่ประทับระหว่างเสด็จประพาสกรุงเก่า ในลำน้ำเจ้าพระยา ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ พระองค์ทรงพิจารณา เห็นว่าพระตำหนักทีเกาะบางปะอิน มีความสมบูรณ์ ที่จะสร้างพระราชวังสำหรับแปรพระราชฐาน จึงทรง พระกรุณาโปรดเกล้าฯให้สร้างพระที่นั่งและสิ่งก่อสร้างต่างๆ ขึ้นดังที่ปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบันนี้พระราชวังบางปะอิน แบ่งเป็น ๒ ส่วน คือเขตพระราชฐานชั้นนอก และเขตพระราชฐานชั้นใน
