โครงการตามพระราชประสงค์ คือ โครงการซึ่งทรงศึกษาและทดลองปฏิบัติเป็นการส่วนพระองค์ ทรงปรึกษาหารือกับผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านนั้น ๆ แสวงหาวิธีทดลอง พัฒนา ส่งเสริม เมื่อได้ผลดีว่าจะเกิดประโยชน์แก่ประชาชน ก็จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้รัฐบาลรับดำเนินการต่อไป ทรงตระหนักในปัญหาที่ใหญ่ที่สุด ปัญหาหนึ่งของประเทศไทย คือ ปัญหาชาวไร่ชาวนาไม่มีที่ดินทำกินของตนเองเป็นหลักแหล่งอย่างเพียงพอ จึงทรงดำเนินการพัฒนาที่ดินที่รกร้างว่างเปล่า ซึ่งหมดสภาพป่าสงวนของชาติแล้ว ให้มีสภาพเป็นที่ดินอุดมสมบูรณ์ แล้วนำมาจัดสรรให้ชาวไร่ชาวนาที่ต้องการจะช่วยตนเองและช่วยเหลือซึ่งกันและกันให้ได้เข้ามาหากินเป็นการถาวร โดยดำเนินการในรูปสหกรณ์การเกษตร ให้สมาชิกมีสิทธิในการครอบครองทำมาหากินในที่ดินได้ชั่วลูกชั่วหลานแต่กรรมสิทธิ์ในที่ดินเป็นของสหกรณ์ หลักการและวิธีดำเนินการดังกล่าวทำให้เกษตรกรสามารถยกระดับฐานะความเป็นอยู่ของตนเองให้ดีขึ้น โครงการที่ยังคงใช้คำว่า “ตามพระราชประสงค์” มีอยู่ 4 แห่ง คือ