คำกราบบังคมทูล(๑) ของ นายสรวิศ ธานีโต อธิบดีกรมปศุสัตว์ เนื่องในโอกาสนำเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนมเข้าเฝ้า ฯ วันพืชมงคล ณ โครงการส่วนพระองค์ สวนจิตรลดา วันพฤหัสบดีที่ ๙ พฤษภาคม ๒๕๖๒ ขอพระราชทานกราบบังคมทูลทรงทราบฝ่าละอองพระบาท ข้าพระพุทธเจ้า นายสรวิศ ธานีโต อธิบดีกรมปศุสัตว์ ในนามของผู้แทน เกษตรกรผู้เลี้ยงโคนมทั่วประเทศ กรรมการสหกรณ์โคนม สมาชิกผู้รับนมสด สวนจิตรลดา และเหล่าข้าทูลละอองพระบาท รู้สึกสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณล้นเกล้า ล้นกระหม่อมหาที่สุดมิได้ ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม พระราชทาน พระราชวโรกาสให้เหล่าข้าพระพุทธเจ้า ได้เข้าเฝ้าทูลละอองพระบาทในวันนี้ ข้าพระพุทธเจ้าขอพระราชทานกราบบังคมทูลรายงานสถานการณ์การเลี้ยงโคนม ภายในประเทศ ดังต่อไปนี้ ในปี ๒๕๖๑ มีเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนม ๑๗,๓๗๑ ครัวเรือน จำนวนโคนม ๖๖๐,๑๕๕ ตัว เพิ่มขึ้นจากปี ๒๕๖๐ ซึ่งมีจานวน ๖๔๕,๔๙๕ ตัว คิดเป็น ๒.๒๗ เปอร์เซ็นต์ และจำนวนแม่โครีดนม ๒๗๖,๓๒๑ ตัว เพิ่มขึ้นจาก ๒๖๙,๓๙๗ ตัว ของปี ๒๕๖๐ คิดเป็น ๒.๕๗ เปอร์เซ็นต์ ส่วนผลผลิตน้ำนมดิบ ๑,๒๓๓,๔๘๓ ตัน เพิ่มขึ้นจาก ๑,๑๙๗,๖๕๘ ตัน ของปี ๒๕๖๐ คิดเป็น ๓.๐๑ เปอร์เซ็นต์ เนื่องจาก ราคาน้ำนมดิบอยู่ในเกณฑ์ดี จึงจูงใจให้เกษตรกรมีการพัฒนาการเลี้ยง โดยปรับปรุง ระบบการบริหารจัดการฟาร์มให้เป็นระบบตามมาตรฐานฟาร์มที่ดีและเพิ่มประสิทธิภาพ (๑) ถ้อยคำและอักขรวิธีตรงตามต้นฉบับ 271
ในการเลี้ยง และภาครัฐมีนโยบายพัฒนาคุณภาพนํ้านมโค เน้นเพิ่มประสิทธิภาพ การผลิต โดยเน้นไปที่อาหารในการเลี้ยงโคนม ส่งผลให้อัตราการให้นํ้านมเพิ่มขึ้นและ นํ้านมมีคุณภาพดีขึ้น อีกทั้งราคานํ้านมดิบอยู่ในเกณฑ์ดี ราคานํ้านมดิบที่เกษตรกร ขายได้เฉลี่ยกิโลกรัมละ ๑๘.๒๑ บาท เพิ่มขึ้นจาก ๑๘.๐๙ บาท ของปี ๒๕๖๐ คิดเป็น ๐.๖๖ เปอร์เซ็นต์ จากการที่ภาครัฐให้ความสำคัญกับคุณภาพนํ้านมดิบมากขึ้น และราคาที่แปรผัน ตามคุณภาพของนํ้านม เป็นแรงจูงใจให้เกษตรกรมีการปรับปรุงคุณภาพนํ้านมดิบให้ดีขึ้น นโยบายของรัฐบาลมุ่งเน้นการยกระดับมาตรฐานฟาร์มและการพัฒนาคุณภาพนํ้านมดิบ ให้ได้มาตรฐานและปลอดภัยสำหรับผู้บริโภค เกษตรกรต้องมีการบริหารจัดการฟาร์ม ที่ดี และปรับรูปแบบการเลี้ยง การจัดการโรงเรือน และการให้อาหาร เพื่อเพิ่มปริมาณ การผลิตและพัฒนาคุณภาพน้ำนมดิบให้สูงขึ้น โดยหน่วยงานราชการต่าง ๆ ได้เข้าไป ช่วยสร้างความเข้มแข็งให้กับเกษตรกรและองค์กรผู้เลี้ยงโคนม พัฒนาการผลิตนํ้านมโค และอุตสาหกรรมโคนมให้ได้มาตรฐานสากล พัฒนาระบบฐานข้อมูลและการใช้ประโยชน์ การวิจัยและพัฒนาองค์ความรู้การเลี้ยงโคนม และถ่ายทอดองค์ความรู้ เทคโนโลยีต่าง ๆ เพื่อพัฒนาเกษตรกรให้เป็นเกษตรกรปราดเปรื่อง ส่งเสริมการรวมกลุ่ม หาแหล่งเงินทุน สนับสนุน ใช้เครื่องจักรและเทคโนโลยีทดแทนแรงงาน สร้างความมั่นคงต่อองค์กร เกษตรกร นอกจากนี้ สหกรณ์โคนม ศูนย์รวบรวมนํ้านมดิบ และบริษัทเอกชน ก็ต้อง พัฒนามาตรฐานการผลิต เพื่อยกระดับอุตสาหกรรมนมของประเทศ ให้มีมาตรฐาน ความปลอดภัยสากลและสามารถแข่งขันในระดับนานาชาติ ในด้านการตลาด ผลผลิตนํ้านมดิบของไทย ใช้สำหรับบริโภคภายในประเทศ ทั้งหมด โดยมีความต้องการบริโภคนมพร้อมดื่มเพิ่มขึ้น แม้ว่าตลาดนมโรงเรียน ซึ่งเป็น ตลาดหลักจะมีปริมาณค่อนข้างคงที่ แต่มีการเพิ่มขึ้นของการบริโภคในตลาดนมพาณิชย์ มีการนำเข้าผลิตภัณฑ์นมต่าง ๆ โดยเฉพาะนมผงขาดมันเนย เป็นผลิตภัณฑ์นมนำเข้า ที่สำคัญ เพราะสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้หลายอย่าง การส่งออกผลิตภัณฑ์นม มีปริมาณและมูลค่าเพิ่มขึ้น เนื่องจากผู้ประกอบการในตลาดนมพาณิชย์มีการขยาย การผลิตเพิ่มขึ้น มีการส่งออกผลิตภัณฑ์นมหลายชนิด ไปยังประเทศเพื่อนบ้านใกล้เคียง เช่น กัมพูชา มาเลเซีย สิงคโปร์ ฟิลิปปินส์ สปป.ลาว และเมียนมาร์ 272
