วันที่ 3 พฤศจิกายน 2566 เวลา 19.24 น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินโดยรถยนต์พระที่นั่ง จากพระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต ไปทอดพระเนตรการแสดงโขนรอบปฐมทัศน์ เรื่อง รามเกียรติ์ ตอน “กุมภกรรณทดน้ำ” ณ หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย
เขตห้วยขวาง กรุงเทพมหานคร
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี มีพระราชปณิธานในการที่จะทรงอนุรักษ์และฟื้นฟูงานศิลปวัฒนธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง
การแสดงโขน ตามพระราชดำริของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ซึ่งทรงห่วงใยว่าศิลปะการแสดงชั้นสูงของไทยจะเลือนหายไป
จึงมีพระราชเสาวนีย์ให้รวบรวมครูผู้เชี่ยวชาญและศิลปิน ศึกษาค้นคว้าศาสตร์และศิลป์ที่เป็นภูมิปัญญาของการแสดงโขน โดยในปีพุทธศักราช 2546 เป็นต้นมา มูลนิธิส่งเสริม
ศิลปาชีพ ฯ ได้ดำเนินการฟื้นฟูจัดสร้างเครื่องแต่งกาย ศิราภรณ์ หัวโขนและเครื่องประดับทุกชนิดขึ้นมาใหม่อย่างสวยงาม ปรับปรุงวิธีการแต่งหน้าโขน และส่งเสริมให้ครู
ผู้เชี่ยวชาญโขนฝึกฝนเยาวชนรุ่นใหม่ขึ้นมาเพื่อสืบทอดการแสดงโขนต่อไป
สำหรับปี 2566 มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ ฯ ได้จัดการแสดงโขนตอน “กุมภกรรณทดน้ำ” โดยยึดแนวบทละครเรื่องรามเกียรติ์ ซึ่งเป็นบทพระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จ
พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช จับตอนตั้งแต่หลังจากที่กุมภกรรณ ทำศึกโมกขศักดิ์กับพระลักษมณ์แต่ไม่สำเร็จ ยังไม่สามารถสังหารพระลักษมณ์ได้ จึงคิดหาวิธีทำกลศึก
นิมิตกายลงไปใต้น้ำทำพิธีทดน้ำนอนขวางแม่น้ำไว้เพื่อขัดขวางกองทัพพระราม นอกจากการแสดงที่วิจิตรงดงามโดยนักแสดงเยาวชนรุ่นใหม่ซึ่งผ่านการคัดเลือกและฝึกซ้อม
จากครูผู้เชี่ยวชาญด้านนาฏศิลป์ จนมีฝีมือการร่ายรำอันงดงามถูกต้องตามจารีตแล้ว การแสดงโขนตอน “กุมภกรรณทดน้ำ” ยังมีความโดดเด่นจากเทคนิคพิเศษอันตระการตา
ของฉากกุมภกรรณทดน้ำเพื่อไม่ให้ไหลไปสู่พลับพลา ฉากหนุมานแปลงกายเป็นเหยี่ยวใหญ่ ฉากหนุมานดำลงสู่ใต้น้ำ รวมถึงความวิจิตรของเครื่องแต่งกายอันประณีต ตลอดจน
การบรรเลงดนตรีและขับร้องเพลงไทยอันไพเราะอีกด้วย
